Wyłudzenia i oszustwa w międzynarodowym transporcie towarów

1. Skala i metody oszustw w transporcie międzynarodowym

 

Z raportów branżowych wynika, że aż 84% szkód zgłaszanych w transporcie drogowym dotyczy oszustw — najczęściej polegających na podszywaniu się pod legalnych przewoźników lub nadawców. Do najczęstszych metod należą:

• kradzież ładunku przez fałszywego przewoźnika,
• manipulacja danymi w listach przewozowych (np. zmiana miejsca rozładunku),
• używanie fałszywych adresów e-mail i numerów telefonów,
• zlecanie przewozu „prawdziwej” firmie, przejętej wcześniej przez oszustów,
• kradzież konta na platformie (np. giełdzie transportowej).

 

2. Obowiązki i odpowiedzialność przewoźnika w transporcie międzynarodowym (Konwencja CMR)

 

Art. 3 i 5 CMR – odpowiedzialność za podwykonawców:
Przewoźnik odpowiada za podwykonawców i inne osoby działające w jego imieniu. Dotyczy to również oszustów, którym przewoźnik nieświadomie podzlecił wykonanie przewozu.

Art. 12 CMR – prawo rozporządzania towarem:
Nadawca może w czasie transportu wydać przewoźnikowi nowe instrukcje, np. zmienić miejsce dostawy. Jednak by były one skuteczne, musi przedłożyć pierwszy egzemplarz listu przewozowego z wpisanymi instrukcjami.

Jest to mechanizm, który ma zabezpieczyć towar przed tym, że któryś z ,,pośredników’’ zmieni warunki transportu (np. miejsce dostawy) bez porozumienia z pierwszym nadawcą.

Wykonanie instrukcji przez przewoźnika bez uprzedniego uzyskania pierwszego egzemplarza listu przewozowego z wpisanymi instrukcjami powoduje, że przewoźnik ponosi pełną odpowiedzialność za szkodę powstałą z tej przyczyny.

 

3. Jak zabezpieczyć się przed oszustwem?

 

Sprawdzanie przewoźnika, któremu zlecasz przewóz:

• Licencja przewozowa – sprawdź ją w rejestrze GITD lub KREPTD,
• Polisa OC przewoźnika – upewnij się, że jest niesfałszowana, zadzwoń do brokera/agenta i potwierdź, że polisa istnieje i ubezpieczonym jest twój przewoźnik,
• Weryfikacja kontaktów – porównuj e-maile z tymi z oficjalnych stron lub giełd transportowych. Zadzwoń na samodzielnie znaleziony numer stacjonarny przewoźnika,
• Sprawdź dane firmy w CEIDG/KRS i zagranicznymi rejestrami gospodarczymi – czy dane korespondują z dokumentami przewoźnika,
• Siedziba przewoźnika – sprawdź w Google Street View siedzibę przewoźnika. Adres w ,,szczerym polu’’ potraktuj jako sygnał ostrzegawczy.

Kontrola pojazdu i kierowcy:

• Numer rejestracyjny pojazdu – sprawdź w bazie UFG, czy auto ma ważne OC i nie widnieje pod innym typem pojazdu,
• Sprawdzenie kierowcy – poproś o przesłanie kopii prawa jazdy i dokumentów pojazdu.

Sprawdzenie kontrahenta, od którego otrzymujesz dodatkowe instrukcje:

• zażądaj okazania pierwszego egzemplarza listu przewozowego z wpisanymi dodatkowymi instrukcjami. W ten sposób potwierdzisz, że to pierwszy nadawca zażądał zmiany warunków przewozu.

 

4. Podsumowanie i rekomendacje

 

Oszustwa w międzynarodowym transporcie drogowym to zagrożenie realne i powtarzalne. Dlatego:

• Zawsze dokładnie weryfikuj przewoźnika – nie ufaj tylko dokumentom, sprawdzaj dane w rejestrach i w Internecie, wykonuj telefony.
• Nie zlecaj transportu "na szybko" – presja czasu sprzyja błędom i oszustwom.
• Sprawdzaj list przewozowy (CMR) – nie wykonuj poleceń zmiany miejsca rozładunku bez pierwszego egzemplarza listu przewozowego z wpisanymi nowymi instrukcjami.
• Dokumentuj wszystko – zachowuj e-maile, potwierdzenia telefonów, notatki. Mogą uratować Cię w razie szkody.

 

➡ Jeśli potrzebujesz wsparcia w przygotowaniu procedury zabezpieczającej przed oszustwami w transporcie, lub padłeś ich ofiarą — skontaktuj się z naszą kancelarią. Pomożemy Ci ocenić sytuację i wdrożyć konkretne rozwiązania, jak i zminimalizować straty dla twojej firmy.